Benim Gözümden Dünya (Albert Einstein)

Albert Einstein‘ın fizik dışındaki konularda ne düşündüğünü hep merak etmişimdir. Benim Gözümden Dünya kitabı da kendisinin günlük konular hakkındaki yazılarından bir derleme. Felsefi ve siyasi yazılar olduğu yazılı kitap kapağında.

Yalnızca dil çıkartan, sevimli, zeki bir ihtiyar değil Einstein. Kafası normal insana göre çok çalışıyor. Ne anlatmak istediğini bile tam olarak anlayamıyoruz çoğu zaman. Hatta Charlie Chaplin’in “İnsanlar beni anladıkları için, sizi ise anlamadıkları için alkışlıyor” gibi bir sözü vardı.

Kitap dört bölümden oluşuyor: Benim Gözümden Dünya, Politika ve Pasifizm, Almanya 1933 ve Yahudiler. Einstein fizik dışı konularda ne düşündüğünü merak ediyorsanız okunmaya değer.

Kitaptan altını çizdiklerim:

• Hayat serüveninde, en değer verdiğim şey devlet değil, sürünün yüzeysel düşünce ve duygularının aksine, asil ve yüce olanı ortaya çıkaran, yaratıcı, sezgisel birey ve kişiliktir.
• Çok sayıda akademik unvan var ancak aklı başında ve değerli hoca çok az. Ders verilen amfiler çok fazla ve çok büyük; ancak hakikate ve adalete gerçekten susamış olan genç öğrencilerin sayısı bir hayli az. Doğa nimetlerini cömertçe dağıtır ancak genellikle tercih hakkı tanımaz.
• İnsan ırkı ve insan hayatının yüceltilmesine en fazla katkıda bulunmuş olan kişilerin en fazla sevilenler olması gerektiği ilkesel olarak doğrudur.
• Siyasi ve hatta dini liderlerin, yarardan çok zarar verip vermedikleri şüphelidir.
• İnsanlara yapılacak en büyük hizmet, kendilerini yücelten şeylerle uğraşmalarını sağlamak ve böylece dolaylı olarak kendilerini zenginleştirmelerini mümkün kılmaktır.
• İnsanın gerçek değeri her şeyden önce, kendi kendisinden özgürleşmeyi ne ölçüde ve ne anlamda becerebildiği ile belirlenir.
• Bilgi ve inançlarımızın önemli bölümü, başkalarının yarattığı bir dil aracılığıyla yine başkaları tarafından bize aktarılmış.
• Nasıl ki bireyin kişiliği toplumdan beslenmeden gelişmezse, toplumun gelişimi de yaratıcı, özgür düşünen ve hüküm veren kişilikler olmadan mümkün olmayacaktır.
• Eğitim vermenin en rasyonel yolu örnek olmaktır.
• İnsan korku, ceza ve ölümden sonra ödüllendirileceği umuduyla, kendini kısıtlamak zorundaysa, kesinlikle oldukça zavallı bir yolda ilerliyordur.
• Kriz dönemlerinde insanları gözü, anlık ihtiyaçları dışında hiçbir şey görmez.
• Uluslararası bir amaca hizmet ediyorsanız, yapılacak en iyi şey, insanlara hayat veren çalışmalarda işbirliği yapmaktır.
• Amerikalı, Avrupalıya kıyasla daha ihtiraslıdır ve geleceği için yaşar. Hayat onun için her zaman yeniden oluşmaktadır, hiçbir zaman tamamlanmaz.
• “Beyler, her şeye rağmen bilim uluslararasıdır ve öyle kalacaktır.” Emil Fischer
• Senatörlerin tümü de iyi adamlardır, ancak senato bir şeytandır. (Latince bir ifadeden)
• Filistin için yapılan her şey, tüm Yahudi halkının refahı ve onuru için yapılmıştır.
• Bugün Filistin’de karşılaştığımız sorunlar sizi yıldırmasın. Böyle şeyler halkımızın yaşama iradesini sınamaya hizmet ediyor.
• Tarih bize Filistin’in yapılanmasında faal bir işbirliğinde bulunmak gibi önemli ve asil bir görev verdi.
• Yakın Doğu’da yeni bir ekonomik ve manevi hayatın canlanmasına yardımcı olacak, kendi ulusal kültür yuvamızı Filistin’de inşa etme umudunu barındırıyoruz.
• Filistin toplumu, atalarımızın İncil’de de ileri sürülen toplumsal ideallerine doğru ilerlemeli; Aynı zamanda modern entellektüel hayatın kaynağı ve tüm dünyadaki Yahudiler için ruhani bir merkez haline gelmelidir.
• … Yahudiler arasında uyanan bu yeni dayanışma duygusunun işlerlik kazanmasıyla beraber, kendini bu işe adamış, sağduyulu liderlerin aşılamaz gibi görünen zorluklara rağmen başlattığı Filistin’deki koloni projesi o kadar yolunda gitti ki, kalıcı bir başarıya ulaşacağından hiç şüphem yok.
• Sayın Herr Helpach, Siyonizm ve Zürih kongresiyle ilgili makalenizi okudum ve Siyonist düşüncenin koyu bir taraftarı olarak size kısa da olsa bir cevap yazmak durumundayım. Yahudiler sadece dinsel bir bağla değil, kan ve gelenekle de birbirine bağlı bir topluluktur: Dünyanın geri kalanının onlara karşı tavrı bunun için yeterli bir kanıttır…