“Katı Hal Sürücüsü (SSD) başarımı için Ubuntu’nun yapılandırılması” başlığı ile ilk olarak SUDO’nun 44. sayısında yayımlanmıştı bu yazım. Bazı eklemeler ve düzeltmeler yaparak bir yazı dizisi şeklinde yeniden sunmak istedim.

Bilgisayarım çok eski değil ama 2 yılı (ve garanti kapsamını) devirdi. Başarımda artış adına bir değişiklik yapmak istedim. Dizüstü bilgisayarda bu biraz daha kısıtlı olduğundan yapılabilecek en iyi şey bir katı hal sürücüsü almak.sabit_disk_hdd Elinizdeki donanım ve yazılım ile karşılaştırma yapabilmeniz için değişiklikleri uyguladığım makina özellikleri:

  • Değişikliğin yapıldığı sistem: Ubuntu 12.04
  • Bilgisayar özellikleri: Lenovo Y550 (İşlemci: Core 2 Duo, RAM: 6 GB, Ekran kartı: Nvidia 1 GB 128bit, Sabit disk: 500 GB 5400)
  • Katı hal sürücüsü: Sandisk 120 GB Extreme Sata 3

Burada işin kötü tarafı sistemim katı hal sürücüsünü Sata3 değil de Sata 2 ile çalıştırıyor. Buna rağmen sabit diske göre hız farkı müthiş. Sistem açılışı 25 saniye civarında oldu. Katı hal sürücüleri için yavaş sayılır. Çünkü ilk on saniye sonunda bilgisayar marka adı anca kayboluyor, sonrasında sürücü devrede. Kapanış hızı 3-4 saniye. Veri okuma/yazma hızı 280Mb/s civarı. Sürücüyü tam kapasite kullanamasam da günlük olarak yapılan her türlü işlemde muazzam bir hız artışı oldu. Katı hal sürücüsü ile fiziksel belleği de etkin kullanmak önemli.sandisk_kati_hal_surucusu_ssd

Bazı yerlerde hız/oyun bilgisayarı benzeri diye reklamlar yapıyorlar katı hal sürüsü olmadan. Herhangi bir sabit disk kullandıktan sonra bu reklamlar gerçekten komik görünüyor.

İşin hikayesini geçtikten sonra sürücüyü Ubuntu ile kullanmak için yapılabilecek ayarlara geçelim. Bu yazı için yüze yakın siteyi incelediğimi sanıyorum. Denemeleri tahmin edemiyorum. En faydalı gördüğüm sayfaları konuların altında verdim. Bu katı hal sürücüsü yapılandırma yazı serisinde okuyabileceklerinizin genel görünümü aşağıdaki şekilde:

  1. Katı hal sürücülerinin genel özellikleri
    • Olumlu yönleri
    • Olumsuz yönleri
  2. Sistem kurulum önerileri ve katı hal sürüsü ile eski sabit diskin birlikte kullanılması
  3. “Trim” sorunu nedir, bu özellik nasıl etkinleştirilir?
    • “Trim” özelliğinin etkinleştirilmesi
    • “Trim” değişikliğinin sınanması
  4. Dosyalara/dizinlere son erişim zamanı yazım kısıtı
  5. “tmpfs” ve “ramfs” nedir?
    • tmpfs (temporary file system)
    • ramfs (random access memory file system)
  6. RAM tabanlı geçici dosya sistemlerinin oluşturulması
  7. Tarayıcılar için önbellek değişikliği (önbelleğin sürücüden fiziksel belleğe alınması)
    • Firefox için önbellek değişikliği
    • Google Chrome/Chromium önbellek değişikliği
    • Kullanıcı gözlemlerim
  8. Disk zamanlayıcının seçilmesi
  9. Sanal bellek değişiklikleri
  10. Zeitgeist arthizmetinin kaldırılması

Yazılar yayınlandıkça yukarıdaki listeye bağlantıları da eklenecek.

Katı hal sürücülerinin genel özellikleri

Olumlu yönleri:

  • Sabit disklere göre birkaç kat daha hızlı yazma/okuma hızlarına sahiptirler.
  • Hareketli parça yoktur.
  • Sessiz çalışırlar.
  • Sarsıntı ile veri kaybı yaşama ihtimali yok denecek kadar azdır.
  • Sabit disklerdan çok daha az ısınırlar.
  • Genel başarıma etkileri büyüktür. Sistemin ve uygulamaların açılış hızları yükselir.
  • Güç tüketimi düşüktür. Pil ömrüne (sabit diske göre) uzatıcı etki yapar.
  • Daha hafiftirler.
  • Veriyi, depolama bileşenlerinin her birine eşit dağıtmaya yarayan bir denetleyici parçaları vardır.

Olumsuz yönleri:

  • Günümüzdeki depolama kapasiteleri sabit disklere göre düşüktür.
  • Depolama birim maliyeti yüksektir.
  • Kullanımı için farklı ayarlar gerektirir.
  • Kullanım ömrü tartışmalı. Çok farklı görüşler mevcut.
  • Tamamının kullanılması başarımı düşürmektedir. Kullanılan bölümlerde %20 oranında boş alan bırakılması tavsiye edilmektedir.

Faydalı kaynaklar:

Linux